9
IEEE and Thai Communications History & Milestones: 2011
ลำ
�ดั
บเหตุ
การณ์
สำ
�คั
ญ
รั
ชสมั
ยของพระบาทสมเด็
จพระจอมเกล้
าเจ้
าอยู่
หั
ว เริ่
มต้
นการนำ
�เข้
าโทรเลขสู่
ประเทศไทยโดยนายวิ
ลเลี่
ยม เฮนรี
รึ
ด ยื่
นเรื่
องขอสั
มปทานโทรเลขแต่
ไม่
สำ
�เร็
จ
รั
ฐบาลไทยวางสายโทรเลขเส้
นทางแรกคื
อ สายกรุ
งเทพฯ–สมุ
ทรปราการ เป็
นการเริ่
มต้
นกิ
จการโทรเลขอย่
างเป็
นทางการในสมั
ยรั
ชกาลที่
๕
เริ
่
มสร้
างสายโทรเลขติ
ดต่
อกั
บต่
างประเทศเป็
นสายแรก โดยเชื
่
อมต่
อระหว่
างประเทศอิ
นโดจี
นกั
บเมื
องไซ่
ง่
อนและในปี
เดี
ยวกั
นรั
ชกาลที
่
๕ ทรงสถาปนากรมไปรษณี
ย์
และโทรเลข
หลวงโทรเลขธุ
ระการ (เข็
ม แสงชู
โต ซึ
่
งภายหลั
งเป็
น พระยาอนุ
ทู
ตวาที
) เป็
นเจ้
ากรมโทรเลข อั
นเป็
นช่
วงการรวมกรมไปรษณี
ย์
และกรมโทรเลขเป็
นกรมเดี
ยวกั
นคื
อ
“กรมไปรษณี
ย์
โทรเลข”
และยั
งมี
บุ
คคลที
่
ได้
รั
บบรรดาศั
กดิ
์
มี
ชื
่
อเกี
่
ยวพ้
องกั
บโทรเลขและสื
่
อสารร่
วมสมั
ย เช่
น ขุ
นเชาวลั
กษณ์
เลขะศาสตร์
ขุ
นเชาวนั
ฎนิ
จการ ขุ
นอิ
นทรโทรเลข
ขุ
นประดั
บโทรเลข ขุ
นสารารุ
จิ
เลข ขุ
นวิ
ทยุ
วากยวิ
จารณ์
และขุ
นวิ
จารณ์
โทรกิ
จ เป็
นต้
น ซึ
่
งทั
้
งหมดคื
ออดี
ตนั
กเรี
ยนโรงเรี
ยนการไปรษณี
ย์
และโทรคมนาคม ตั
้
งแต่
ปี
พ.ศ. ๒๔๕๐ ลำ
�ดั
บต่
อเนื่
องมา
ประเทศไทยมี
เครื
่
องรั
บส่
งวิ
ทยุ
โทรเลขแบบมาร์
โคนี
ใช้
เป็
นครั
้
งแรก ต่
อมา พ.ศ. ๒๔๖๒ (1919) เริ
่
มให้
บริ
การวิ
ทยุ
โทรเลขภายในจั
งหวั
ดพระนคร (กรุ
งเทพ) และจั
งหวั
ด
สงขลา หลั
งจากนั้
น พ.ศ. ๒๔๗๑ (1928) กรมไปรษณี
ย์
โทรเลขเริ่
มบริ
การวิ
ทยุ
โทรเลขโดยตรงกั
บทวี
ปยุ
โรปติ
ดต่
อกั
บกรุ
งเบอร์
ลิ
น ประเทศเยอรมั
น
กรมไปรษณี
ย์
โทรเลขประกาศใช้
รหั
สสั
ญญาณภาษาไทยในการรั
บส่
งโทรเลขขึ้
นภายในประเทศไทย
พฤษภาคม ใช้
เครื่
องโทรเลขระบบกระแสสองทางแทนแบบทางเดี
ยวต่
อมาในปี
พ.ศ. ๒๔๖๖ (1923) ใช้
งานโทรเลขด้
วยข้
อความเสี
ยงจากเครื่
องรั
บ
เริ่
มใช้
เครื่
องโทรพิ
มพ์
ภาษาอั
งกฤษแบบ ๕ ยู
นิ
ต พ.ศ. ๒๔๙๗ (1954) นายสมาน บุ
ณยรั
ตพั
นธุ์
ประดิ
ษฐ์
เครื่
องโทรพิ
มพ์
สองภาษาเครื่
องแรก
กรมไปรษณี
ย์
โทรเลขรั
บรองเครื
่
องโทรพิ
มพ์
ไทยแบบเอสพี
และ พ.ศ. ๒๕๐๐ (1957) สั
่
งสร้
างเครื
่
องโทรพิ
มพ์
ไทยแบบเอสพี
จากประเทศญี
่
ปุ
่
นใช้
ระหว่
าง กรุ
งเทพฯ-นครสวรรค์
กรุ
งเทพฯ-อุ
ตรดิ
ตถ์
และอุ
ตรดิ
ตถ์
-เชี
ยงใหม่
(๑ กุ
มภาพั
นธ์
) จากนั้
นขยายการรั
บ-ส่
งโทรเลขด้
วยเครื่
องโทรพิ
มพ์
ไปทั่
วประเทศ
กรมไปรษณี
ย์
โทรเลข จั
ดพิ
มพ์
แสตมป์
ชุ
ดที่
ระลึ
กครบรอบ ๑๐๐ ปี
การโทรเลข
จั
ดตั
้
งการสื
่
อสารแห่
งประเทศไทยวั
นที
่
๓๑ สิ
งหาคม และ ๒๕ กุ
มภาพั
นธ์
พ.ศ. ๒๕๒๐ (1977) รั
บมอบกิ
จการโทรคมนาคมต่
างๆ ทั
้
งหมดจากกรมไปรษณี
ย์
โทรเลข
มาดำ
�เนิ
นการ
๓๐ เมษายน ปิ
ดกิ
จการโทรเลขไทยเนื่
องจากมี
ผู้
ใช้
บริ
การน้
อยพร้
อมทั้
งอุ
ปกรณ์
และอะไหล่
หายาก
ปี
พ.ศ. (ค.ศ.)
๒๔๑๑ (1868)
๒๔๑๘ (1875)
๒๔๒๖ (1883)
๒๔๓๖-๒๔๔๑
(1893-1898)
๒๔๕๐ (1907)
๒๔๕๕ (1912)
๒๔๖๔ (1921)
๒๔๗๒ (1929)
๒๔๙๘ (1955)
๒๕๑๘ (1975)
๒๕๑๙ (1976)
๒๕๕๑ (2008)
[สารานุ
กรมโทรคมนาคมไทย ๒๕๕๒-๒๕๕๓] [ประวั
ติ
ย่
อ “การสื่
อสารโลก” ๒๕๔๕] [CAT Telecom]
๙
ประวั
ติ
ศาสตร์
การสื่
อสารโทรคมนาคมไทย: วิ
วั
ฒนาการโทรเลขและโทรพิ
มพ์
กิ
จการโทรเลขของประเทศไทยเริ่
มในรั
ชสมั
ยของพระบาทสมเด็
จพระจุ
ลจอมเกล้
าเจ้
าอยู่
หั
ว รั
ชกาลที่
๕ ดำ
�เนิ
นการจั
ดสร้
างและวางสายระบบโทรเลขในและต่
างประเทศ
และทรงสถาปนากรมโทรเลขและกรมไปรษณี
ย์
จนมาถึ
งการสื่
อสารแห่
งประเทศไทยที่
ไดั
รั
บมอบกิ
จการโทรคมนาคมต่
างๆ ทั้
งหมดจากกรมไปรษณี
ย์
โทรเลขมาดำ
�เนิ
นการ หลั
งจาก
รั
บใช้
ประชาชนมามากกว่
าศตวรรษอั
นเป็
นระบบเริ่
มแรกที่
สำ
�คั
ญเช่
นเดี
ยวกั
บของต่
างประเทศ โทรเลขจึ
งได้
ยุ
ติ
การบริ
การและปิ
ดกิ
จการโทรเลขไทย ณ ๓๐ เมษายน พ.ศ. ๒๕๕๑
เทคโนโลย
ี
จดหมายเหตุ
ฯ
หมวดสั
งคม
ั
ิ