Page 25 - สวทช. คิดค้นชุมขนเข้มแข็ง

“เพาะเห็ด”
จากซั งข้าวโพด
ด้วยพื้ นที่อำ�เภอบ่ อเกลือ มีสภาพภู มิประเทศ เป็น
ภูเขาสูงสลับซับซ้อน การเลี้ยงสัตว์ทำ�ได้ค่อนข้างยาก ต้นทุน
อาหารสัตว์มีราคาสูง อีกทั้งอยู่ไกลจากตัวเมืองมาก อาหาร
ที่นำ�ขึ้นมาขายมีราคาสูงกว่าท้องตลาด ชาวบ้านจึงไม่ค่ อยได้
บริโภคเนื้ อสัตว์หรือโปรตีนมากนั ก ไบโอเทค สวทช. นำ�
เทคโนโลยีการเพาะเห็ดลงไปถ่ายทอดให้ แก่เกษตรกรใน
หมู่บ้านผาคับ เพื่ อเป็นแหล่งโปรตี นคุ ณภาพดีของคนใน
ชุมชน
เสริ มศิ ริ เมธีวรกุ ล ทีมวิจั ยจากห้ องปฏิ บัติ การ
เทคโนโลยีการหมั ก ไบโอเทค กล่าวว่ า ชาวบ้ านผาคับมี
ความรู้เรื่องการเพาะเห็ดเป็นทุนเดิม เนื่องจากในอดีตหน่วย
บัญชาการทหารพัฒนา เคยส่งเสริมการเพาะเห็ดในพื้นที่ แต่
การเพาะเห็ดต้องอาศั ยการดูแลอย่ างใกล้ชิด และมีราย
ละเอียดมาก จึ งไม่ประสบความสำ�เร็จเท่าที่ควร ไบโอเทคจึง
เข้าไปเสริมความรู้ให้ชาวบ้านมากขึ้น มีการประยุกต์ใช้ “ซัง
ข้าวโพด” ที่ เป็นเศษวัสดุ เหลือใช้ทางการเกษตรในพื้นที่ มา
เป็นวัตถุดิ บในการผลิตก้ อนเชื้อเห็ดแทน “ขี้เลื่ อย”
“ปัญหาก้ อนเชื้อเห็ดที่ผาคับ นอกจากเน่าเสียและ
เห็ดไม่ออกดอกแล้ว เราพบว่าขี้เลื่อยที่นำ�มาใช้ผลิ ตมีราคา
แพงมาก ตันละ 7,000-8,000 บาท เนื่องจากต้องขนส่งจาก
ภาคใต้ เป็นระยะทางที่ไกลมาก ช่ วงนั้นทีมวิจัยมองว่า ใน
พื้นที่น่านมีการปลูกข้าวโพดจำ�นวนมาก มีซังข้าวโพดถูกทิ้ง
ข้างทางเต็มไปหมด ซึ่งนำ�มาใช้ผลิตก้ อนเชื้อเห็ดได้ ก่อน
หน้านี้ภาคเหนือทดลองใช้กันอยู่บ้าง ทีมงานจึงหารือร่วม
กับชาวบ้านทดลองนำ�ซังข้าวโพดมาผลิตก้ อนเห็ด มีการนำ�
เครื่ องบดเศษวัชพืชทำ�ปุ๋ ยจากศูนย์ ภูฟ้าพั ฒนามาใช้บด
ซังข้ าวโพด โดยต้องบดให้ละเอียดเพราะหากไม่ละเอียด
ซั งข้าวโพดที่แข็งจะแทงถุ งพลาสติ กจนฉีกขาด ทำ �ให้เกิด
การปนเปื้อนได้ จากการทดลองพบว่ า ประสบความสำ�เร็จดี
เห็ดออกดอกไม่ต่ างจากการใช้ขี้เลื่อยมากนัก และที่สำ �คัญ
ต้ นทุนการผลิตลดลง
การเพาะเห็ดเพื่ อผลิ ตอาหารโปรตีนในชุ มชน
นอกจากลดรายจ่ ายค่ าอาหารแล้ว ยังเป็นช่องทางสร้ าง
รายได้เสริมให้ชาวบ้านอีกทางหนึ่ง” เสริ มศิริกล่ าว
นอกจากการเพาะเห็ด ไบโอเทคยังช่วยพัฒนาระบบ
การเลี้ยงและการจัดการฟาร์มไก่ไข่แบบธรรมชาติ ปรับใช้
วั สดุในท้องถิ่นจั ดทำ�โรงเรือน คอก เล้า และผลิตอาหารไก่
นำ�ความรู้ทางวิชาการมาประยุ กต์ใช้กับภูมิปัญญาท้องถิ่น
สามารถเลี้ ยงไก่ไข่ให้มีสุขภาพแข็ งแรง ให้ผลผลิตดี เกิด
รายได้ เสริมเฉลี่ยสุ ทธิประมาณ 7,000-10,000 บาทต่อปี
25